اسفناج، سبزی همه فن حریف!

به گزارش شهرپنج، اسفناج، گیاه بومی ایران است و از اوایل قرن اول میلادی، به نقاط دیگر دنیا راه یافت . امروزه، این گیاه پرخاصیت درهمه جای دنیا، طرفداران بسیاری دارد و به دلیل خواص بی نظیرش، مورد توجه گیاه خواران است. این گیاه خوراکی سبزرنگ، به دلیل آن که سرشار از ویتامین‌های مختلف از جمله،A ، E، Kو D بوده و حاوی مواد معدنی است، در دسته ی سالم ترین و مغذی ترین غذاهای گیاهی است. طبع آن، کمی سرد و تر یا معتدل است و برای اعضای داخلی بدن و برای درمان انواع بیماری ها واعضای دیگر بدن توصیه می شود.

خواص شگفت انگیز اسفناج در پیشگیری و درمان بیماری ها:

اسفناج، حاوی فیبر زیادی است و تقریبا دو برابر دیگر سبزیجات، فیبر(الیاف گیاهی) دارد. فیبرموجود درآن، به هضم غذا کمک می‌کند. همچنین، قند خون را پایین نگه داشته و با ایجاد حس سیری، می‌تواند مانع از پرخوری شود.
منبع خوبی از اسیدهای چرب امگا ۳ است که می‌تواند از بدن در برابر بسیاری از بیماری‌ها، محافظت کند.
حاوی ویتامین های E، C، بتاکاروتن، منگنز و روی است و سلنیوم موجود در آن، از آنتی‌اکسیدان‌های قوی برای مقابله با پوکی استخوان، گرفتگی رگ‌ها و فشار خون بالاست.
سرشاراز ویتامین C برای مقابله با سرماخوردگی و آنفولانزاست.
اسفناج، از منابع بسیار عالیِ تأمین منیزیم است و پس از پخته ‌شدن نیز منیزیم آن از بین نمی‌رود. منیزیم، مواد معدنی مهمی در بدن به‌شمار می‌رود و در کارکرد سالم سلول‌ها و بیش از ۳۰۰ عملکرد مختلف بدن نیز نقش دارد. همچنین، در تنظیم کلسیم، پتاسیم و سدیم بدن نقش مهمی برعهده دارد. این مواد، به‌کمک یکدیگر، رد و بدل ‌شدن سیگنال بین سلول‌های عصبی و حرکتی و انقباض عضلانی را کنترل می‌کنند. کمبود منیزیمِ در بدن، در برخی موارد، به ‌صورت درد و گرفتگی ماهیچه‌ای خود را نشان می‌دهد. همچنین، کمبود منیزیم با اختلالاتی ازقبیل بی‌خوابی، تغییر خلق ‌و خو، سردرد، فشار خون و حتی افزایش احتمال ابتلا به دیابت ارتباط دارد (مصرف روزانه‌ی اسفناج به دلیل آن که منبع سرشاری از منیزیم است، به جای مکمل هایی دارویی توصیه می شود).
آب اسفناج، بینایی را تقویت می کند، سرشار از ویتامین A و برای کاهش مشکل شب کوری، مناسب و غنی از کاروتنوئید بوده و از بروز بیماری آب مروارید جلوگیری می کند. مصرف روزانه ی آب اسفناج، می تواند به افزایش دید چشم کمک کند و برای درمان فشار چشم، موثر است. دو آنتی‌اکسیدان لوتئین و زآگزانتین، به میزان زیاد در اسفناج موجود است و از چشم، در برابر آب مروارید و دژنراسیون ماکولا (تباهی لکه ی زرد) که به دلیل افزایش سن در برخی سالمندان روی می‌دهد، محافظت می‌کند. همچنین، مصرف آب اسفناج، به طور منظم، از بروز درد مفاصل جلوگیری می کند.
مصرف اسفناج، سلامت دستگاه گوارش را بهبود می بخشد. به ویژه، بورانی، تمیز کننده ی دستگاه گوارش می باشد. بتا کاروتن و ویتامین C موجود در آن، از سلول های روده ی بزرگ در برابر اثرات مضر رادیکال های آزاد محافظت می کند. علاوه بر این، فولات، مانع از آسیب دیدن DNA و جهش در سلول های روده می شود.
فیتونوترینت‌های موجود در اسفناج، به سم‌زدایی بدن کمک می‌کند و با جلوگیری از رشد انبوه فلورهای میکروسکوپی روده، کارکرد کبد را بهبود می‌بخشد؛ همچنین، بین کاهش التهاب لوله‌ی گوارش و مصرف فلاوونوئید و کارتنوئیدهای درون اسفناج، رابطه‌ی مستقیم وجود دارد. هر چه التهاب لوله‌ی گوارش کمتر شود، لایه‌ی داخلیِ آسیب‌پذیر آن و معده نیز سالم‌تر می‌ماند و احتمال پیشرفت سندرم روده‌ی نشت‌کننده و ناراحتی‌های گوارشی کاهش می‌یابد.
اسفناج، قادر است روند تشکیل سلول‌های سرطانی را آهسته کند؛ زیرا، آنتی‌اکسیدان‌های موجود در آن از قبیل، نئوزانتین و ویولازانتین، مانع آسیب‌ رسیدن به DNA شده و استرس اکسیداتیو را نیز کاهش می‌دهد. کارتنوئیدِ موجود در اسفناج نیز، از بروز جهش در سلول‌ها جلوگیری می‌کند. همچنین، فلاوونوئید موجود در اسفناج، تقسیم سلولی سلول‌های سرطانی در معده و پوست را کاهش داده و موجب کاهش چشمگیر خطر ابتلای افراد به سرطان پروستات، نیز می‌شود.
برگ های اسفناج، کالری و چربی بسیار کمی دارد و اغلب، به افرادی که رژیم لاغری دارند، توصیه می شود. سالاد اسفناج، می تواند وعده ی غذایی سبک و دلپذیری باشد. مصرف این سالاد، به ویژه برای شام، برای افرادی که می خواهند وزن خود را کاهش دهند و در عین حال بدنی سالم و قوی دارا باشند، توصیه می شود.
اسفناج، منبع خوبی برای تأمین ویتامین Kاست. این ویتامین، برای سالم نگه‌ داشتن اسکلت‌ بدن، ضروری است؛ به ‌ویژه، برای جلوگیری از کاهش تراکم استخوانی در افراد مسن و جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان و شکستن آن نیز مفید است. ویتامین k در پیشگیری از لخته‌شدن خون و ازبین ‌بردن التهاب بدن هم نقش دارد.
مصرف اسفناج، در کند کردن روند پیری مؤثر است و می‌تواند از مغز، در برابر بیماری‌هایی که در پیری بروز می‌کند، به‌خوبی محافظت کند و حتی آسیب‌های پدید آمده به‌ دنبال سکته‌ی مغزی را ترمیم کند.
التهاب و آماس در بدن، از فاکتورهای پرخطری است که نشانه‌ی ایجاد بیماری قلبی است که اسفناج، به کاهش آن کمک می‌کند. این سبزی، با بهبود عملکرد ‌اسید نیتریک در بدن، از ابتلا به بیماری‌های قلبی جلوگیری می‌کند (‌اسید نیتریک در بهبود گردش خون، کاهش فشار خون و سلامت رگ‌ها نقش به سزایی دارد).
ویتامین های A و C و B موجود در اسفناج، از آسیب های پوستی ناشی از اشعه‌ی فرابنفش از قبیل، سرطان پوست و پیری زود هنگام پوست، محافظت می کند. هم چنین، مصرف مواد غذایی‌ حاوی آنتی‌اکسیدان مانند اسفناج، سرعت تولید سلول‌های پوستی را بالا برده و به تولید کلاژن در پوست کمک می‌کند.
نئوگزانتین و ویولاگزانتین، از جمله مواد ضد التهاب موجود در اسفناج است که نقش مهمی در التهابات ایفا می‌کند (این مواد، به وفور در اسفناج یافت می‌شود).
پپتیدهای موجود در اسفناج، با جلوگیری از فعالیت برخی آنزیم‌ها، سبب کاهش چشمگیر فشار خون می‌شود.
اسفناج، ضدکم خونی است و دارای آهن بالایی است و تعداد گلبول های قرمز خون را افزایش میدهد. آب اسفناج، مخلوط با آب هویج، می تواند به مشکل کم خونی در زنان کمک کند.
این سبزی برای سلامت و زیبایی پوست فوق العاده است و طراوت پوست را حفظ می‌کند. حجم زیاد ویتامین A موجود در آن، به سلامت پوست کمک کرده و رطوبت مورد نیاز آن را تأمین می‌کند. به همین دلیل، این ماده برای مقابله با پسوریازیس، آکنه و حتی چین و چروک پوست نیز مفید است و به بهبود رنگ پوست کمک می کند. همچنین، اسفناج، غنی از ویتامین K و فولات است، و با به حداقل رساندن آکنه، کبودی روی پوست و حلقه های تیره، به پوست، سبب روشنی پوست می شود. فراوانی ویتامین ها و مواد معدنی در این سبزی، به سرعت خارش پوست ناشی از خشکی را رفع می کند. می توانید با ترکیب اسفناج و کمی آب، ماسک صورت آماده کنید و آن را به مدت ۲۰ دقیقه بر روی صورت تان بگذارید. این ماسک، آلودگی، چربی و التهاب را از پوست حذف می کند و آن را پرطراوت و جوان می کند.
ویتامین A موجود در اسفناج، نه‌ تنها برای برخی از بخش‌های بدن، نظیر، پوسته‌های مخاطی و دستگاه تنفسی و روده‌ای بسیار سودمند است، بلکه یکی از مواد ضروری برای گلبول‌های سفید خون برای مقابله با عفونت‌هاست.
ویتامین K موجود در اسفناج، از اجزای لازم برای شکل‌گیری فرآیندی است که از رسوب کلسیم در رگ‌ها و در نتیجه، تصلب شرایین‌ و نیز، بیماری‌های قلبی و عروق جلوگیری می‌کند.
آب اسفناج، سرشار از ویتامینC است و مصرف منظم آن، می تواند به مشکل خونریزی لثه و پیشگیری از آن، کمک کند. همچنین، ویتامین k موجود در آن، به ساخت پوشش اطراف عصب‌های موجود در بدن که نقش مهمی در حفظ سیستم عصبی دارد، کمک می کند و از سیستم عصبی بدن، محفاظت می‌کند.
اسفناج، حاوی استروئیدهای مفیدی به ‌نام فیتواکسایتروئید است. این استروئید، متابولیسم گلوکز یا همان شکر را افزایش داده و سطح قند خون را پایدار می کند. این خاصیت، برای بیماری دیابت پنهان و نیز، سندرم‌های دیگری که در متابولیسم سلولی اختلال به ‌وجود می‌آورد، به‌ کار می‌آید.
کلسترول خون (چربی خون) را پایین می‌آورد.
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در اسفناج، از پوسیدگی دندان و ابتلا به بیماری‌های لثه و عفونت دندان و لثه جلوگیری می‌کند. ازاین‌رو، مصرف اسفناج، سلامت دندان‌ها را تضمین می‌کند.
اسفناج، حاوی ویتامین های B، C و E، پتاسیم، کلسیم، آهن، منیزیم و اسیدهای چرب امگا ۳ است و همه ی اینها، برای رشد مو، لازم است. آهن موجود در اسفناج، کمک می کند گلبول های قرمز خون، اکسیژن را به فولیکول های مو برسانند. این امر، برای رشد مو و داشتن تارهای محکم، ضروری است. مصرف این سبزی، درجلوگیری از ریزش مو نیز موثر است.
توصیه های مهم:

اسفناج را می توان خام یا پخته مصرف کرد.
اسفناج به علت داشتن اگزالات، برای بیماران مبتلا به ورم مفاصل و سنگ کلیه و مثانه، مناسب نیست.
به منظور اجتناب از زیاد پختن اسفناج ، سعی کنید آن را بخارپز نمایید.
افرادی که سرد مزاج هستند، اسفناج را با ادویه گرم، نظیر، زنجبیل و هل میل نمایند.
انتهای پیام/

نویسنده: وحید عرفانی،نویسنده و پژوهشگر در حوزه سلامت