مجسمهسازی که همایون شجریان را شوکه کرد!
«سلام همایون شجریان به مجسمه مهران مدیری!». حتما شما هم فیلمی از لحظه دیدار همایون شجریان با مجسمه مهران مدیری را دیدهاید که در چند روز اخیر در شبکههای اجتماعی خبرساز شده است؛ جایی که خواننده معروف موسیقی و پسر استاد آواز ایران، وقتی مجسمه مهران مدیری را میبیند آنقدر این تندیس شبیه چهره واقعی بازیگر سینما و تلویزیون است که همایون به نشانه احترام، دستش را روی سینه میگذارد و با او احوالپرسی میکند!
به گزارش شهر پنج ، روزنامه «خراسان» در ادامه نوشت: خواننده موسیقی وقتی میفهمد که این چهره یک تندیس است، شوکه میشود، جلوتر میرود و دستی روی سر و صورت مهران مدیری میکشد تا باورش شود! میدانید چه کسی چنین مجسمه بزرگی را ساخته و چطور این تندیس این قدر به چهره واقعی مجری برنامه دورهمی شبیه است؟ هر چند در این ویدئو نامی از سازنده مجسمه نیامده اما بعد از کمی بررسی متوجه شدیم که این تندیس، ساخته دست یک هنرمند مشهدی است که تا حالا کسی او را کشف نکرده است.
سراغ حسین ایجادی، سازنده همین تندیس رفتیم و درباره ماجرا و حاشیه های شوکهشدن همایون شجریان از تندیس مدیری، نحوه ساخت چنین مجسمه عجیبی و کار و زندگیاش پرسیدیم.
ساخت تندیس را با آزمون و خطا یاد گرفتم
حسین ایجادی، متولد ۱۳۶۰ است و خودش را این طور معرفی میکند: «سال ۸۱ در رشته گریم آموزش دیدم و از سال ۸۷ وارد گریم حرفهای شدم. به تهران رفتم و در کنار استاد جلالالدین معیریان، چهره ماندگار طراح گریم و چهرهپردازی کار کردم. سال ۹۲ به مشهد برگشتم و آموزشگاهی تاسیس کردم و از آن جایی که گریم در سینمای مشهد خیلی فعال نیست من از حرفهام برای ساخت اعضای مصنوعی استفاده کردم که در سینما به عنوان سر و دست بریده استفاده میشود. همزمان تلاش کردم تا از هنرم برای کسانی که دچار قطع عضو هستند هم استفاده کنم تا این که ۴ سال پیش اولین شرکت تولیدی اعضای مصنوعی با وضوح بالا را در کشور تاسیس کردم. من در این شرکت علاوه بر اعضای مصنوعی علاقه داشتم که تندیس و سردیس هم بسازم. بدون این که آموزش ببینم به صورت آزمون و خطا ساخت آن را یاد گرفتم و در سال ۹۶ توانستم اولین سردیس «هایپررئال» یا «بسیار واقعی» را بسازم».
تندیس «مدیری» چند سال پیش ساخته شده است
«ایجادی» درباره ماجرای ساخت تندیس «مدیری» میگوید: «شرکتی در مشهد فعالیت میکند که ساخت مجسمههای کوچک سه بعدی را برعهده دارد. ما سال ۹۶ که سردیس استاد کمال علوی، هنرمند خراسانی را به سفارش اداره ارشاد مشهد کار کردیم یکی از کارمندان آن شرکت، دانشجو و هنرجوی من بود و از همکاران ما دعوت کرد تا در خصوص ساخت سردیس هایی با سایز بزرگ همکاری کنیم. ما آن زمان فقط آموزشگاه مجسمه سازی داشتیم و از آنها دعوت کردیم که جای ما بیایند. وقتی کارمندان آن شرکت به آموزشگاه آمدند، مدیرعامل شان به مجسمه استاد رضا کمال علوی نزدیک شد و گفت که ما دنبال چنین تندیس هایی هستیم و میخواهیم که چنین کارهایی بسازیم اما پرینتهای سه بعدی فقط در ابعاد کوچک میتواند کمک مان کند و نمیتوانیم جزئیات بالای چهره را روی مجسمه ها پیاده کنیم. خلاصه قرار بر این شد که ایشان موزهای درست کنند و ما مجسمههای افراد مشهور و بزرگ را طراحی کنیم. این همکاری شکل گرفت و ما چند مجسمه را هم ساختیم. مثلا مجسمه استیوجابز را ساختیم که در برنامه «حالا خورشید» تصویر آن پخش شد اما به دلیل این که تبلیغ نشود نام ما را نیاوردند. بعد هم هنرپیشههای ایرانی مثل مهران مدیری، رضا عطاران ، فاطمه معتمدآریا و آل پاچینو را ساختیم و قرار بر این شد که مجسمه سالار عقیلی را بسازیم. گروه خوبی شکل گرفته بود. ما ۵ چهره مطرح را ساختیم که رونمایی نشدهاند. مجسمه مهران مدیری هم به سفارش همان شرکت ساخته شد».
روزی که همایون شجریان غافلگیر شد
برایمان جالب بود که بدانیم همایون شجریان در کجا و چطوری با تندیس مهران مدیری روبهرو و غافلگیر شده است. این هنرمند مشهدی میگوید: «فیلم تندیس مهران مدیری و غافلگیر شدن همایون شجریان به بیشتر از یک سال پیش برمی گردد. آن زمان، استاد شجریان در قید حیات بود ولی حال خوبی نداشت. احمدعلی شجریان، برادر ایشان که از استادان و دوستان ماست با یکی از شرکت های خیریه فعالیت میکند که در مقابل کمک های خیریه هنرمندان، تندیس های سایز کوچکشان را به آنها هدیه میدهد. این تیم خیریه از احمدعلی شجریان خواست که کاری کنند تا بتوانند چهره استاد محمد رضا شجریان را بسازند. استاد احمدعلی شجریان با همایون تماس گرفت و او به مشهد آمد تا فضای کارمان را ببیند. زمانی که همایون و احمدعلی شجریان وارد شرکت شدند، مجسمه های کوچک را دیدند و از آن جا وارد اتاق مجسمه های هایپررئال شدند که فقط مجسمه آقای مدیری روی صندلی نشسته بود. همایون شجریان فکر میکند که آقای مدیری در اتاق نشسته است و با او سلام و احوالپرسی میکند! در نهایت هم حال استاد شجریان وخیمتر میشود و مجسمه او ساخته نمیشود. فقط همین فیلم از آن روز به یادگار میماند که به تازگی در شبکه های اجتماعی پربازدید شده است ».
میپرسم انتشار این فیلم حاشیه یا واکنشی نداشته است؟ او میگوید: «این تندیس هنوز رسماً رونمایی نشده است و مسئولیتش با شرکت مشهدی است که آن را سفارش داده بود. آنها چند بار پیگیری کردند و پرسیدند که چه کسی فیلم را پخش کرده است ولی هیچ کداممان نمیدانیم. من آن روز حتی خودم آن جا نبودم. من هم ناراحت بودم که در این فیلم هیچ نامی از سازنده نیامده است. چون در تمام ایران فقط سه نفر چنین مجسمه هایی میسازند که دو نفر در تهران هستند و من هم در مشهد فعالیت میکنم.»
قیمت این تندیسها حدود ۱۰۰ میلیون است
از این هنرمند مشهدی میپرسم که تندیس مهران مدیری چقدر هزینه داشته است؟ میگوید: «من فقط میتوانم هزینه مواد مصرفی این تندیس را بگویم. چون شاید بعضی از شرکت ها بخواهند چنین مجسمههایی را سفارش بدهند یا بفروشند و من نمی توانم جزئیات هزینه آن را بگویم. قیمت فروش این تندیسها در حدود ۱۰۰ میلیون تومان است که مواد مصرفی آن حدود ۳۵ تا ۴۰ میلیون تومان هزینه دارد. مواد مصرفی برای ساخت قالب یا تزریق مواد سیلیکونی است. چون این سیلیکونها عمر بسیار طولانی دارد و مواد اولیه آن فقط در دو یا سه کشور ساخته میشود. بقیه مواد ساخت تندیسها و حتی قالبها اما با مواد داخلی است. چشم تندیس از جنس آکریل است و دندان ها و موها و… هم در داخل وجود دارد.»
۳ روش برای ساخت تندیسها وجود دارد
این تندیسها چطور ساخته میشود، چه موادی در آن به کار رفته و …؟ این هنرمند توضیح میدهد: «ساخت این مجسمهها به سه روش قابل اجراست. یک روش برای مجسمه کسانی است که در دنیا نیستند یا خودشان از ساخت چهرهشان خبر ندارند. ما به عکسهایی از همه جهات صورت و بدن این افراد نیاز داریم که قالب بدنی آنها را بسازیم و رنگ آمیزی و کاشت مو و … را انجام بدهیم. یک روش دیگر برای اشخاصی است که وجود دارند و ما صورت آنها را قالب میگیریم و تمام چهره شخص را کپی میکنیم. به شکلی که حتی اگر روی صورت، خال یا خشکی لب هم وجود داشته باشد روی تندیس حک میشود. ما کسانی را داشتهایم که مادربزرگ یا پدربزرگ شان را آوردند و قالب گرفتیم و الان آنها در قید حیات نیستند اما تندیس شان حتی با بافت بدنیشان وجود دارد و ما توانستیم چهرهشان را ماندگار کنیم. تا حالا چندین عروس و داماد هم پیش ما آمدهاند و ما بافت واقعی صورتشان را گرفتیم و چهره واقعی زمان ازدواج شان را ساختیم تا روز ازدواج شان همیشه یادشان بماند. یک روش اسکن هم وجود دارد که نیازی به عملیات قالب گیری ندارد و ما از بافت بدنی آدمها اسکن میگیریم و با دستگاه مشخصی پوست آنها ساخته می شود. آناتومی بدنی با مقیاس های دقیق پرینت گرفته و حتی بافت بینی، گردن و گوش تندیسها دقیقا شبیه بافت بدنی فرد مدنظر ساخته می شود».
در ساخت اعضای مصنوعی با آلمان رقابت میکنیم
حسین ایجادی در قسمت دیگری از صحبت هایش میگوید: «در مقایسه با هنرمندان تهرانی کمتر مورد توجه هستم». او ادامه میدهد: «ما در مشهد موزه مجسمه نداریم و مشهد در مجسمه سازی ضعفهایی دارد ولی در ساخت اعضای مصنوعی از آن جایی که در کشور تنها شرکتی هستیم که کارمان بسیار طبیعی به نظر میرسد و حتی با کشورهایی مثل آلمان رقابت میکنیم عقب ماندگی نداریم. در فروش اعضای مصنوعی در تمام کشور نماینده داریم و خوشبختانه مشهد قطب گردشگری است و تعداد زیادی مشتری خارجی داریم. شرکت ما یک شرکت کوچک است و یک شرکت تولیدی نیازمند یک سری استانداردهاست. مثلا ما توانستیم علاوه بر استانداردهای خودمان، استانداردهای کشور سوئیس را به دست بیاوریم و فعلا با عراق و ترکیه کار میکنیم و در آینده به بقیه کشورها صادرات خواهیم داشت. فعالیت ما به شکل انبوه نیست و فعلا در مرحله گسترش هستیم. لابراتوار ما با همکاری هفت نفر اداره میشود و به زودی چندین نفر دیگر به ما اضافه میشوند و تا دو ماه آینده به ۲۰ نفر میرسیم».
میتوانیم بخش زیادی از مشکلات معلولان را رفع کنیم
البته «ایجادی» شکایت ها و دغدغه هایی هم دارد: «ما در حوزه تولید تجهیزات پزشکی کار میکنیم اما همه اینها فعالیت هنری است. همان طور که مجسمه های هایپررئال به شدت طبیعی هستند و حتی اثر انگشت دارند، اعضای مصنوعی هایپررئال هم با جزئیات بسیار کوچک، کار میشوند. وقتی از شرکت ما که اعضای مصنوعی میسازد صحبت میشود همه فکر میکنند یک شرکت صنعتی هستیم در حالی که شرکت ما یک شرکت هنری است و ما دنبال پروتزهای زیبایی هستیم. وقتی کسی دستش قطع میشود ما میتوانیم دستش را با جزئیات کامل و حتی با جریان خون مصنوعی و ناخن و موهای طبیعی بسازیم و شخص از نظر روحی و روانی به حالت اولیه بر میگردد. با این حال، شرکت ما در حال گسترش است اما حمایت مالی نداریم و فقط به صورت معنوی از ما حمایت میکنند یعنی گاهی مسئولان به شرکت میآیند، خدا قوتی میگویند و میروند. حتی تا حالا کارمان رسانهای نشده و در شهر خودمان هنوز ما را نمیشناسند. اگر مسئولان بیایند ساخت اعضای مصنوعی حتی از تندیس ها و سردیس ها جذابیت بیشتری دارد چون بخش زیادی از مشکلات معلولان را رفع میکند».