عبور دولت سیزدهم از گذرگاه «خزانه خالی»/ وقتی خزانه ۱۰۰ روزه پُر شد
پس از آغاز به‌کار دولت سیزدهم برخی اقتصاددانان به شدت نگران وضعیت ارزی و خزانه کشور بودند؛ وضعیتی که در شرایط بحرانی کرونا و نیاز برای واردات واکسن، می‌توانست شروع بحران‌های جدی‌تری باشد.
دولت سیزدهم اما با برنامه‌ریزی دقیق اقتصادی توانست ضمن واردات بیش از ۱۰۰ میلیون دُز واکسن، نشان داد که توانایی بهبود شرایط اقتصادی را دارد. در این میان اما یک واقعیت انکارناپذیر وجود داشت و آن هم وضعیت بحرانی خزانه بود؛ شاید شنیدن واژه خزانه خالی یادآور دورانی باشد که کشور در حال مذاکره با نمایندگان۱+۵ بود و مقام ارشد اجرایی کشور با اشاره به خالی بودن خزانه، تاثیری قابل تامل در وضعیت مذاکرات داشت.
دولت آیت‌الله رییسی اما از یک واقعیت غیرقابل انکار سخن گفت؛ خزانه‌ای که اعتبارات آن بدون دقت صرف شده بود و حالا در شرایط نیازمندی کشور به واردات فوری واکسن می‌توانست زنگ خطری جدی باشد.
آیت‌الله رییسی ۶ آبان ماه گذشته در دیدار با مجمع نمایندگان تهران به این مساله اشاره و تصریح کرد که «در روزهای نخست آغاز بکار وقتی می‌خواستیم حقوق مردادماه را پرداخت کنیم، اعتباری در دسترس نبود و هم اکنون ماهانه به طور متوسط ۱۰ هزار میلیارد تومان سررسید هزینه‌های دولت قبل را می‌پردازیم.»
دولت اما در همین شرایط با تامین منابع مختلف ارزی و پولی نه تنها حقوق کارمندان را پرداخت کرد بلکه پیروز میدان مهار کرونا با واردات جدی واکسن شد.
آیت‌الله رییسی بیش از یک ماه بعد اما از شرایط جدید خزانه سخن گفت: اظهاراتی نشان می‌داد دولت سیزدهم در مدت کوتاهی با توسل به روش‌های عبور از تحریم ماننده صادرات میعانات گازی و … نه تنها از خزانه خالی عبور کرده، بلکه قرض‌های سرسام‌آور گذشته از خزانه را نیز پرداخت می‌کند.
یکی از اقتصاددانان تاکید داشت که به جای عنوان خزانه خالی از عنوان خزانه مقروض استفاده شود و امروز دولت در کنار پرداخت حقوق و دستمزد ماهانه ۱۰ هزار میلیارد تومان سررسید فاکتورهای گذشته را می‌پردازد؛ وجود همه این مشکلات تلاش شده تا درآمدهای کشور و صادرات نفت و میعانات افزایش یابد همچنان‌که میزان صادرات در این مدت ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده است. «این اظهارات آیت‌الله رییسی در جمع دانشجویان نشان می‌داد حالا با تلاش دولت دیگر خزانه خالی نیست.
در این میان محمدباقر نوبخت رییس پیشین سازمان برنامه و بودجه در صفحه شخصی خود در اظهارنظری قابل تامل نوشت:«چرا در حال مذاکره با کشورهایی که با ایران در جنگ اقتصادی هستند، برخی از مسوولین، اقتصاد کشور را در حال ورشکستگی و در بیان مشکلات بزرگنمایی می‌کنند؟»
این اظهارات نوبخت در شرایطی عنوان می‌شود که دولت سیزدهم از واژه خزانه خالی و مقروض در شرایطی استفاده کرد که ارز مورد نیاز برای واردات میلیون‌ها دُز واکسن تامین شده و وضعیت ارزی کشور به نقطه مطلوبی رسیده است.
بدون شک طرف‌های مذاکره کننده با ایران با رصد دقیق اقدامات دولت سیزدهم و توانایی آن برای عبور از برخی تنگناهای ارزی، به این نتیجه رسیده‌اند که باید مسیر توافق با ایران را با سرعت بیشتری طی کنند.
شاید اگر اعلام مشکلات موجود در منابع مالی کشور در شرایط عملکردی نامناسب دستگاه اجرایی کشور صورت می گرفت، برخی انتقادات به استفاده از واژه «خزانه خالی و مقروض» وارد بود، اما با وجود عملکرد دولت سیزدهم وضعیت خزانه از بحران خارج شده و در وضعیت مطلوبی قرار دارد.
