آب “گریپ‌فروت” دشمن کبد چرب
بیماری کبد چرب غیرالکلی هنگامی ظهور می‌کند که بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کبد را چربی تشکیل دهد. این بیماری شامل طیف گسترده‌ای از بیماری‌های کبدی است که در اولین مرحله، به‌صورت کبد چرب ساده یا اصطلاحاً استئاتوز است و سپس به استئاتو هپاتیت غیرالکلی تبدیل می‌شود و درنهایت نیز، به سیروز کبدی منجر می‌شود. اصلی‌ترین فاکتورهای خطر همراه کبد چرب غیرالکلی، چاقی، دیابت، هیپرلیپیدمی و سندروم متابولیک هستند. در حقیقت، برخی از کارشناسان معتقدند که کبد چرب غیرالکلی، تظاهر کبدی مقاومت به انسولین یا سندروم متابولیک به شمار می‌آید.
بنا بر گفته متخصصان، شیوع این بیماری در افراد بالغ در جوامع غربی ۲۵ تا ۳۵ درصد گزارش‌شده است که در افراد چاق به ۷۰ تا ۸۰ درصد می‌رسد. در ایران نیز، شیوع این بیماری حدود ۲۲ تا ۳۲ درصد برآورد شده است. شیوع بالا و ماهیت مزمن این بیماری، کیفیت زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و بار اقتصادی سنگینی بر جامعه تحمیل می‌کند. سودمندی و ایمنی درمان دارویی کبد چرب تاکنون نامعلوم باقی مانده است. امروزه، استفاده از گیاهان دارویی در حال افزایش است و به علت عوارض جانبی داروهای شیمیایی، مردم ترجیح می‌دهند از داروهای گیاهی استفاده کنند. به همین دلیل، در خصوص درمان کبد چرب نیز گرایش مردم و متخصصان به‌سوی داروهای گیاهی بیشتر شده است.
این موضوع باعث شده گروهی از محققان کشورمان از دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، تحقیقی را دراین‌باره انجام دهند. در این تحقیق به بررسی تأثیرات آب میوه گریپ‌فروت بر بیان ژن اینترلوکین در موش‌های مبتلابه کبد چرب پرداخته شده است.
در این مطالعه، محققان عصاره میوه گریپ‌فروت را در نسبت‌ها و غلظت‌های مختلف به موش‌های گرفتار کبد چرب داده و سپس با استفاده از روش‌های آزمایشگاهی و تشریحی، به بررسی تأثیر آن بر بافت کبد و وضعیت بیماری فوق پرداختند.
نتایج این بررسی‌ها نشان داد که آب میوه گریپ‌فروت به علت داشتن ماده‌ای به نام «نارینجین»، می‌تواند سبب کاهش علائم مختلف التهاب از طریق کاهش بیان ژن IL۱۸ در موش‌های مبتلابه کبد چرب شود و ازاین‌رو می‌تواند به‌عنوان یک هدف درمانی در بیماری فوق مطرح باشد.
در این خصوص، نوشا ضیاء جهرمی، محقق گروه زیست‌شناسی دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد و دیگر همکارش در این پژوهش می‌گویند: «نتایج بررسی‌های ما بیانگر آن بود که عصاره گریپ‌فروت با دوز ۸ میلی‌لیتر در کیلوگرم می‌تواند باعث کاهش بیشتر بیان ژن IL۱۸ شود و نتایج تست‌های بیوشیمیایی نیز بهبود وضعیت کبد را در موش‌های تیمارشده با دوز فوق تأیید کرد».
به گفته آن‌ها، «میوه گریپ‌فروت نقش مهمی در کاهش التهاب دارد و برخی از بیماران مبتلابه آرتریت روماتوئید، لوپوس و سایر بیماری‌های التهابی، مصرف روزانه این میوه را در کاهش علائم مؤثر می‌دانند. این مسئله ممکن است به مهار پروستاگلاندین‌ها که ترکیبات التهاب زایی هستند، توسط ترکیبات میوه فوق مربوط باشد».
مجریان این تحقیق که نتایج به‌دست‌آمده را در نشریه‌ای علمی پژوهشی تحت عنوان «مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام» منتشر کرده‌اند، معتقدند در صورت تأیید این نتایج در مطالعات وسیع‌تر و به‌صورت بالینی می‌توان آن را به‌عنوان یک هدف درمانی در بیماری کبد چرب مطرح کرد.
